Birds essay in Gujarati: કુદરતે આ સુંંદર સૃષ્ટીની રચના કરી છે. જેમાં માનવ, ૫શુ, ૫ક્ષી જેવા અસંંખ્ય જીવોની ૫ણ રચના કરી છે. દરેક જીવો એકબીજા ૫ર આઘારીત છે. આજે આ૫ણે અહીં પક્ષી વિશે નિબંધ (Birds essay in Gujarati) લેખન કરીશુ.
પક્ષી વિશે નિબંધ (Birds essay in Gujarati)
પક્ષીઓ ઉડતા જીવો છે. તેઓ જયારે આકાશમાં તેમની પાંખો ફેલાવીને ઉડે છે, ત્યારે એક આકર્ષક દૃશ્ય જોવા મળ છે. સવારે અને સાંજે, પૃથ્વી તેમના પોકારથી ગુંજી ઉઠે છે. તેમના નિવાસથી જંગલ-પ્રાંતોનું સૌંદર્ય ઝળકે છે. તેના આકર્ષક રંગોથી દરેક વ્યક્તિ મોહિત થઈ જાય છે.
પક્ષીઓ ખૂબ જ અજીબ હોય. કેટલાક કાળા, કેટલાક લીલા તો કેટલાક જાંબલી. તેમનું હલકું શરીર તેમને ઉડવા માટે મદદ કરે છે. તેમના પીછા હળવા અને રંગબેરંગી હોય છે. તેમને બે પગ અને બે આંખો હોય છે. પગની મદદથી તેઓ પૃથ્વી પર ફરે છે. કેટલાક પક્ષીઓ આકાશમાં ખૂબ ઊંચે ઉડે છે, જ્યારે કેટલાક માત્ર બેથી ચાર ફૂટનું અંતર કાપવામાં સક્ષમ હોય છે. જેમ વિશ્વમાં અનેક પ્રકારની વિવિધતાઓ જોવા મળે છે, તેવી જ રીતે પક્ષીઓની દુનિયામાં પણ અનેક પ્રકારની વિવિધતા જોવા મળે છે. પરંતુ બધામાં બે લાક્ષણિકતાઓ સામાન્ય છે – એક એ કે તેઓ ઉડી શકે છે, બીજું કે બધા પક્ષીઓ ઇંડા મૂકે છે.
પક્ષીઓ પ્રકૃતિ સાથે ઊંડે સુધી જોડાયેલા છે. તેઓ જંગલોમાં, ઝાડીઓમાં અને ઝાડ પર માળો બનાવીને રહે છે. જ્યાં તેણે થોડી હરિયાળી જોઈ ત્યાં તેણે આશ્રય બનાવ્યો. ૫ાંંદડા-તણખલા એકઠા કરી માળો બાંધ્યો. કેટલાક પક્ષીઓ માળો બાંધવામાં ખૂબ જ પારંગત હોય છે, જેમ કે સુગરીનો માળો.
આ માળાની બનાવટ ખુબ જ આકર્ષક હોય છે. કેટલાક પક્ષીઓ માળો બનાવતા નથી અને ઝાડના થડમાં આશ્રય બનાવે છે. લક્કડખોદ પક્ષી લાકડામાં છિદ્રો બનાવે છે. મોર જેવા કેટલાક મોટા પક્ષીઓ માળો બનાવતા નથી અને ઝાડીઓમાં આશ્રય લે છે.
કેટલાક પક્ષીઓનો કોમળ સ્વર આપણને આકર્ષે છે. કોયલ, પપીહા, પોપટ વગેરે પક્ષીઓના મધુર અવાજની પ્રતીતિ થાય છે. સાહિત્યમાં તેમના સ્વરની ખૂબ ચર્ચા છે. કવિની કૃતિઓમાં તેમની ખૂબ પ્રશંસા થાય છે. પરંતુ કેટલાક પક્ષીઓની વાણી કર્કશ માનવામાં આવે છે. કોયલ અને કાગડાના અવાજની ખૂબ તુલના કરવામાં આવે છે. એકબાજુ કોયલના મઘુર ટહુકાને લોકો ૫સંદ કરે છે. તો બીજી બાજુ કાગડાની બેફામ વાણીને કારણે બધા તેને નાપસંદ કરે છે.
આમ તો પક્ષીઓ મુક્ત રહેવાનું ગમે છે, ૫રંતુ તેમ છતાં કેટલાક પક્ષીઓને માણસો પાલતુ તરીકે રાખે છે. કબૂતર, પોપટ, કૂકડો જેવા પક્ષીઓ પાળેલા હોય છે. ઘણા ઘરોમાં તમને પોપટ પાંજરામાં બેઠો જોવા મળશે. તે ખૂબ જ ચતુર ૫ક્ષી છે તે માનવ અવાજનું અનુકરણ ૫ણ કરી શકે છે. કબૂતરને શાંતિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. અગાઉ કબૂતરોનો ઉપયોગ સંદેશવાહક તરીકે થતો હતો. તેઓ કુશળ પોસ્ટમેન ગણાય છે. વાણિજ્યિક દૃષ્ટિકોણથી કૂકડો અથવા મરઘાં ઉછેર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમાંથી ઇંડા અને માંસ મેળવવામાં આવે છે.
ગરુડ અથવા બાજને પક્ષીઓનો રાજા કહેવામાં આવે છે. તેમનું વર્ણન ધાર્મિક સાહિત્ય અને પુરાણોમાં જોવા મળે છે. તેઓ ખૂબ જ શક્તિશાળી હોય છે. તેઓ તેમના શિકારને આકાશમાં ખૂબ ઊંચાઈએથી જુએ છે. અને ખૂબ જ ઝડપથી તેમના શિકાર પર ત્રાટકી શકે છે.
બાજ, કાગડો, બગલો વગેરે. કેટલાક પક્ષીઓ મૃત પ્રાણીઓનું માંસ ખાય છે. કેટલાક પક્ષીઓ ગાય, ભેંસ જેવા જીવોના શરીર પર બેસીને તેમના શરીર પર હાજર પરોપજીવીઓને ખાય છે. માંસાહારી પક્ષીઓ માંસ, માછલી અને જીવજંતુઓ ખાઈને પેટ ભરે છે. તેમની આ પ્રવૃત્તિઓના કારણે પૃથ્વી પર પર્યાવરણનું સંતુલન જળવાઈ રહે છે. બીજી તરફ ઘણા પક્ષીઓ શાકાહારી હોય છે. શાકાહારી પક્ષીઓ અનાજ, ફળો, કઠોળ અને શાકભાજી ખાય છે.
કેટલાક પક્ષીઓ દુર્ગમ સ્થળોએ રહે છે. પેંગ્વિન પણ આવું જ એક પક્ષી છે. તે ધ્રુવીય પ્રદેશોમાં અત્યંત ઠંડા સ્થળોએ પણ ટકી શકે છે. કેટલાક પક્ષીઓ પાણીમાં રહે છે. સારસ, બગલો, હંસ, જળકુકડી વગેરે પાણીમાં રહેતા પક્ષીઓ છે. તેઓ પાણીની માછલીઓ અને અન્ય નાના જીવોનો શિકાર કરે છે.
મોર ભારતનું રાષ્ટ્રીય પક્ષી છે. તેના પીછા રંગીન હોય છે. તે પાંખો ફેલાવીને નૃત્ય કરે છે. તેના પીછાઓમાંથી વિવિધ પ્રકારની સજાવટની વસ્તુઓ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ એક ખૂબ જ હિંમતવાન પક્ષી છે. તે યુદ્ધમાં સાપને ૫ણ હરાવે છે.
પક્ષીઓની વિશાળ દુનિયા છે. તેઓ દેશની સીમાઓ જાણતા નથી. તેઓ શિયાળા દરમિયાન જૂંડમાં લાંબુ ઉડાન છે અને દૂરસ્થ અને પ્રમાણમાં ગરમ સ્થળોએ સ્થળાંતર કરે છે. આને યાયાવર પક્ષીઓ કહેવામાં આવે છે. સાઇબિરીયાથી દર વર્ષે લાખો પ્રવાસી પક્ષીઓ ભારતમાં આવે છે. ગુજરાતનું નળ સરોવર આવા યાયાવર ૫ક્ષીઓ માટે સૌથી ૫સંદગીનું સ્થળ છે.
પક્ષીઓ આપણા પર્યાવરણનો અભિન્ન અંગ છે. પરંતુ શિકાર અને ઘટતા જંગલ વિસ્તારને કારણે કેટલાક પક્ષીઓ જોખમમાં છે. આમાંથી કેટલાક દુર્લભ બની રહ્યા છે. સરકારે તેમના સુરક્ષિત રહેઠાણ માટે વન્યજીવ અધિનિયમો અને અભયારણ્યો બનાવ્યા છે. દુર્લભ પક્ષીઓને બચાવવા માટે લોકોએ યોગ્ય પ્રયાસો કરવા જોઈએ.
મહત્વ૫ુર્ણ નિબંધ
હું આશા રાખું છું કે તમને પક્ષી વિશે નિબંધ (Birds essay in Gujarati) ખૂબ જ ગમ્યો હશે. અમે અહી આવી અવનવા વિષયો ૫ર ગુજરાતી નિબંધ અમારા બ્લોગ પર રોજેરોજ પ્રકાશિત કરીએ છીએ. જેથી નવા નિબંધ વાંચવા માટે રોજેરોજ અમારા બ્લોગની મુલાકાત લેતા રહો. જો તમને ખરેખર કંઈક નવું જાણવા મળ્યું હોય અને આ લેખ ઉપયોગી બન્યો હોય તો તમારા મિત્રો સાથે share કરવાનું ભૂલશો નહીં. તમારી એક like, comment અને share અમને વધુ લખવાની અને તમને અવનવી માહિતી પૂરી પાડવા માટે પ્રેરકબળ આપે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, ટેલીગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો